جایگاه تجدید نظر ماهوی در نظام دادرسی مالیاتی ایران

نظام دادرسی مالیاتی کشور ما با ترکیب و ساختار خاص خود، از نظام­های صرفاً اداری و نظام­های دو مرحله­ای اداری – قضایی متفاوت می­باشد. در این سیستم، همانند نظام قضایی، هیأت­های حل اختلاف بدوی و تجدید نظر به ماهیت اختلاف فی مابین مودی و اداره مالیاتی رسیدگی می­کنند و شورای عالی مالیاتی و دیوان عدالت اداری، به موازات هم، عهده­دار رسیدگی شکلی به آرای صادره از این هیأت­ها می­باشند. تجدید نظر و اعتراض به آرای صادره از هیأت­های حل اختلاف مالی بدوی، یکی از موضوعاتی است که در سالیان اخیر محل بحث و اختلاف نظر زیادی بوده است. روند قانون گذاری و حذف و احیای مجدد این مرحله از ساختار دادرسی مالیاتی، حکایت از آن دارد که قانونگذار هنوز ماهیت، ارزش و اعتبار تجدید نظر را به درستی مورد توجه قرار نداده است. با آنکه در آخرین تغییرات صورت گرفته در این زمینه و در سال 88 مجدداً این مرحله احیا شده است، اما هنوز تا رسیدن به جایگاه شایسته خویش فاصله زیادی دارد. در مقاله حاضر، به بررسی جایگاه تجدیدنظر ماهوی در نظام دادرسی مالیاتی ایران می­پردازیم. به نظر می­رسد که طبق مقررات کنونی، ایراداتی بر ترکیب و ساختار هیأت­های حل اختلاف مالیاتی تجدید نظر وارد است که می­تواند مانعی بر سر راه اجرای یک دادرسی منصفانه در هیأت­های مذکور باشد.